اقتصاد اسلامی علم یا مکتب؟
تاریخ انتشار: ۲۱ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۰۹۴۴۳۱
به گزارش خبرنگار مهر ۱۹ فروردین سالگرد شهادت سید محمدباقر صدر محقق علوم اسلامی و نگارنده کتاب «اقتصاد نا» بود، برخی از حوزویان و البته طلاب علم اقتصاد معتقدند شهید صدر پدر علم اقتصاد اسلامی است. کتاب اقتصادنا که بارها به زبان فارسی نیز ترجمه شده است در زمانی به رشته تحریر درآمد که چالش‌هایی میان اردوگاه سرمایه داری و اردوگاه سوسیالیستی مارکسیستی شرق بر جغرافیای جهانی حاکم شده بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
این کتاب به مطالعه واقع بینانه، نقادانه و محققانه مکتب‌های اقتصادی مارکسیسم، سرمایه داری و اسلام و مبانی فکری و ابعاد تفصیلی این سه مکتب می‌پردازد. گذشته از این، نگارش این کتاب، نقطه عطفی در حیات فکری سید محمد باقر صدر به شمار می‌رود که با این کار به نیازی اساسی در جامعه خود پاسخ داد اگر چه موضوع آن یعنی اقتصاد در صدر فهرست اولویت‌های علمی و فکری وی نبود.
این کتاب به لحاظ سطح، موضوع و روش، تلاش جدید و جدی درحوزه نگارش‌ها و پژوهش‌های حوزوی است. روش بخشی اساسی را درساختار معرفتی کتاب تشکیل می‌دهد و معیار اول موفقیت این کتاب هم در روش مندی آن نهفته است. روش بحث کتاب اقتصاد نا که شامل ساختار نظری و ارائه بحث و رجوع به منابع اصیل و شیوه استدلال واصول داوری به کار گرفته شده در آن، پیش از دوستان، محل شگفتی دشمنان شده است .۳. این کتاب تلاشی تأسیسی و بنیادین است که هدف آن ارائه سیمای نظری یکپارچه اقتصاد اسلامی است. تا پیش از این تجربه، تلاش‌هایی غالباً محدود یا ناقص در این زمینه شده بود که تنها به برخی پرسش‌های جزئی پاسخ می‌گفت یا واکنشی ایدئولوژیک و تند به اندیشه مارکسیسم یا کمونیسم بوده است.
شهید صدر، سه اصل اساسی را برای نظام اقتصادی اسلام در این کتاب بر می‌شمرد: مالکیت دو گانه، آزادی اقتصادی محدود و عدالت اجتماعی.
او معتقد است که اختلاف اساسی میان اسلام و نظام سرمایه داری و سوسیالیسم، در ماهیت مالکیت مورد پذیرش هر یک ازاین نظام‌ها نهفته است، زیرا جامعه و نظام سرمایه داری به شکل خاص فردی از مالکیت باور دارد و مالکیت عمومی را جز در موارد ضرورت اجتماعی به رسمیت نمی‌شناسد و جامعه سوسیالیستی درست به عکس این است اما جامعه اسلامی با هر دو نظام تفاوت دارد، ز
در باب آزادی محدود اقتصادی، شهید محمد باقر صدر معتقد است که دو قید، مانع مطلقیت مالکیت خصوصی در اسلام می‌شود. قید نخست شخصی و درونی است و بر گرفته از ارزش‌های اخلاقی مشارکت درثروت، آن گونه که اسلام آموخته است. این ارزش‌ها که از حیطه حکم و جبر حکومت خارج اند، قابل سنجش نیستند و صرفاً ابزاری هستند که دین به فرد بخشیده است; اما قید دوم که قیدی عینی و واقعی است و در قانون به دقت مشخص شده است، در دو سطح کاربرد دارد: در سطح اعلا (منابع کلی شریعت اسلام، مجموعه‌ای از فعالیت‌های اقتصادی واجتماعی، مانند ربا و احتکار و مانند آن باز داشته است) و در سطح دیگر (اصل اشراف ولی أمر را بر فعالیت‌های عمومی و اصل دخالت دولت را برای حفظ منافع عمومی و آزادی‌های عمومی مقرر داشته است).
درباب عدالت اجتماعی، شهید صدر به خطر کلی گویی ها و تعمیم‌های بی فائده در باب رابطه اسلام با عدالت اجتماعی توجه می‌دهد و به اجمال متذکر می‌شود که مفهوم عدالت اجتماعی به دو اصل فرعی (تکافل عمومی) و (توازن اجتماعی) منقسم می‌شود.
از دیدگاه شهید صدر، کاری که دین می‌کند، این است که نزاع میان فردو جامعه را حل می‌کند، (زیرا دین قدرتی معنوی است که می‌تواند چشم پوشی انسان را از لذائذ موقت دنیوی جبران کند و او را به فداکاری در راه اهداف متعالی تشویق کند و از سود و زیان مفهومی فراتر از محاسبات تجاری اش در اندیشه انسان خلق کند).
شهید صدر معتقد است که اقتصاد اسلامی، بر عکس اقتصاد مارکسیستی که مدعی علمیت است، علم نیست. (اقتصاد اسلامی از این حیث شبیه مکتب اقتصادی سرمایه داری است که کارش تغییر واقعیت است و نه تفسیر آن، زیرا وظیفه مکتب اقتصادی اسلام کشف سیمای کامل حیات اقتصادی بر اساس شریعت اسلام و مطالعه افکار ومفاهیمی است که از پس این سیما پرتو افشانی می‌کنند). شهید صدر معقتد است که اقتصاد اسلامی ادعای علمی بودن ندارد، بلکه از اهداف اجتماعی آغاز می‌شود و سپس واقعیت اقتصادی را با آن در می‌آمیزد.وی توضیح می‌دهد که اسلام بر خلاف مارکسیسم رابطه‌ای میان تحولات شیوه‌های تولید و تحولات در روابط اجتماعی و روابط تولید نمی بیند.
منبع: مهر
کلیدواژه: شهید صدر کمونیسم سوسیالیسم شهید محمد باقر وزارت راه و شهرسازی بورس ایران سازمان بنادر و دریانوردی قیمت طلا قیمت خودرو سازمان هواپیمایی کشوری تهران بازار سرمایه بانک مرکزی ایران قیمت سکه بهار آزادی صنعت نفت آخرین قیمت سکه و طلا شورای رقابت اقتصاد اسلامی عدالت اجتماعی سرمایه داری شهید صدر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۰۹۴۴۳۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
جریان حکمت عراق ۲هزار نسخه کتاب به کتابخانه‌های عمومی اهدا کرد
به گزارش خبرگزاری مهر، دفتر جریان حکمت ملی عراق در تهران، تعداد ۲۰۰۰ نسخه کتاب را برای استفاده اعضا و مخاطبان با پیوستن به پویش «اهدای کتاب، اهدای دانایی» به کتابخانه‌های عمومی کشور اهدا کرد.
«حبیب خدا؛ روایت تصویری از ۲۳ سال حضور آیت‌الله شهید سیدمحمدباقر حکیم در ایران»، «روابط اجتماعی در اسلام؛ ابعاد و اصول (جلد اول)» از مجموعه سخنرانی‌های حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعمار حکیم؛ «حکومت اسلامی در اندیشه و عمل» اثر آیت‌الله شهید سیدمحمدباقر حکیم، «شرح عهدنامه امام علی (ع) به مالک اشتر؛ آئین حکومت‌داری در اسلام» اثر حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعمار حکیم، «شرح رساله حقوق (جلد اول)» از مجموعه درس‌گفتارهای حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعمار حکیم و «حوزه علمیه بنیانی برخاسته از اسلام و تمدن» اثر آیت‌الله شهید سیدمحمدباقر حکیم عناوین کتب اهدایی به کتابخانه‌های عمومی کشور است.
کد خبر 6090159
مسمومیت ۲۹ پزشک با مشروبات الکلی تقلبی در شیراز